بررسی تطبیقی مبانی معرفت شناسی اقتصاد اسلامی و متعارف بر مبنای دیدگاه شهید صدر و هایک

پایان نامه
چکیده

اقتصاد متعارف به عنوان تأثیرگذارترین و بزرگ ترین گرایش موجود در اقتصاد به کمک مباحث معرفت شناسانه توانسته است که خود به عنوان گونه معرفتی معرفی کند و با تحدید حدود معرفتی خود سایر گرایش ها را با چالشی عمده مواجه کند که آیا این اندیشه ها در قالب اندیشه اقتصادی قرار می گیرند یا خیر. این نوشتار درصدد بررسی تطبیقی آراء معرفت شناسانه هایک به عنوان اندیشمند نئولیبرال که یکی از معرفت شناسان بزرگ اقتصادی شناخته می شود و شهید صدر که بی شک به عنوان بزرگ ترین اندیشمند اقتصادی، اقتصاد اسلامی دست به تعریف معرفت شناسانه اقتصاد اسلامی در قالب مکتب اقتصادی اسلام نموده است می باشد،که با روش تحلیل محتوای آراء این اندیشمندان صورت می گیرد و خواهد توانست فتح بابی به منظور پژوهش های عمیق تر در باب فلسفه اقتصاد و معرفت شناسی باشد. یافته های پژوهش بیان گر این است که هایک با توجه به سیستم خردگرایی تحولی که برای تشکیل و تکامل معرفت برمی گزیند و محوریتی که کاتالاکسی به عنوان نقطه نهایی اندیشه ایشان در دفاع از بازار آزاد دارد به طورکلی در تقابل با نظریات شهید صدر است که با توجه به روش اجتهاد سعی می کند مکتب اقتصادی اسلام را از نصوص و مفاهیم استخراج نماید و با ارائه مفهوم دولت و عدالت اجتماعی با اصول بازار آزاد مخالفت می کند. این تفاوت بنیاد معرفت شناختی سبب تضاد مفاهیم در اندیشه این دو اندیشمند می شود. برخی از تقابل آراء این دو تن را در این گزاره ها می توان دید که هایک شناخت به شی ء فی نفسه را ممکن نمی داند درحالی که شهید صدر در شیوه رئالیستی خود شناخت شی ء فی نفسه را ممکن و میسر می دانند. هایک آزادی را به عنوان اصیل ترین مفهوم اخلاقی معرفی می کند درحالی که شهید صدر آزادی را تنها در منطقه الفراغ قابل تعریف می داند و این که هایک عدالت اجتماعی را یک سراب می نامد درحالی که عدالت اجتماعی بنیاد مکتب شهید صدر است

منابع مشابه

عدالت اجتماعی از دیدگاه هایک، رالز، شهید مطهری و شهید صدر با تأکید بر چیستی عدالت

در این مقاله دیدگاه چهار نظریه‌پرداز معاصر درباره عدالت اجتماعی با تأکید بر چیستی عدالت بررسی شده است. هایک به نمایندگی از آزادی‌گرایان، رالز به‌عنوان تأثیرگذارترین فیلسوف سیاسی معاصر غرب و شهید مطهری و شهید صدر به‌عنوان نظریه‌پردازان اسلامی انتخاب شده‌اند. هایک تنها به عدالت فردی معتقد است و مفهومی به نام عدالت اجتماعی را باور ندارد، از دیدگاه او عدالت عبارت است: قواعد رفتاری در حوزه فردی. نقط...

متن کامل

نسبت بین علم و مکتب در اقتصاد اسلامی؛ مقایسۀ تطبیقی دیدگاه شهید مطهری و شهید صدر به انضمام الگوی پیشنهادی

هدف: هدف مطالعۀ حاضر، ارزیابی نسبت علم و مکتب در اقتصاد اسلامی در آرای شهید مطهری و شهید صدر و ارائۀ الگوی پیشنهادی در این زمینه می‌باشد. روش: روش مطالعه، اسنادی با رویکرد توصیفی- تحلیلی است. یافته‌ها: شهید مطهری با تمایز بین روابط اعتباری با روابط طبیعی در اقتصاد، معتقد است که روابط طبیعی راجع به قوانین عام اقتصادی‌اند که محدود به مکتب خاصی نیست؛ در حالی که روابط اعتباری یا قراردادی مرتبط با ق...

متن کامل

نقد روش شناسی اقتصاد اسلامی شهید صدر از دیدگاه واقع‌گرایی انتقادی

اغلب محققان دانشگاهی اقتصاد اسلامی در جهان، دانش آموختگان جریان اصلی علم اقتصاد هستند که تحت تأثیر فردگرایی روش‌شناختی است. از این رو فردگرایی روش‌شناختی آگاهانه یا ناآگاهانه در پژوهش‌های اقتصاد اسلامی تأثیرگذار بوده است. نظر به این که پرداختن به روش تحقیق بر خود تحقیق تقدم رتبی دارد، تأمل درباره تناسب و امکان به کاربستن فردگرایی روش‌شناختی در مطالعات اقتصاد اسلامی از یک سو، و بررسی ظرفیت و قاب...

متن کامل

مفهوم‌شناسی مبنای نظام اقتصاد اسلامی و استخراج آن در مقایسه‌ای تطبیقی با اقتصاد متعارف

یکی از مهم­ترین مؤلفه‌های هرنظام اقتصادی، مبنای آن نظام است به گونه‌ای که جایگاه اجزاء نظام در نسبت با مبنای نظام اقتصادی تعریف می‌گردد. از همین رو تبیین مبنای یک نظام اقتصادی نقش بسیار مهمی درشناخت دقیق آن نظام دارد. این مسأله در رابطه با نظام اقتصاد اسلامی هم وجود دارد و ضروری است که تبیین مناسبی از آن صورت گیرد. در همین راستا و در چارچوب تحلیل‌سیستمی مقایسه‌ی تطبیقی اقصاد اسلامی با اقتصاد مت...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشکده علوم اقتصادی - دانشکده اقتصاد

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023